İşletim sistemi nedir? İşletim sistemi, bilgisayarlar üzerinde çalışan, donanımsal araçları yönetebilen ve çeşitli uygulama yazılımları içerisinde bilgi alışverişi sağlayan yazılımlar bütünüdür. İşletim sistemleri denilince akla direkt olarak bilgisayarlar geliyor. Fakat işletim sistemleri cep telefonunuzdan, buzdolabınıza kadar elektronik eşyalarınızın hemen hemen hepsinde mevcut.
Günümüz teknolojisinde, Microsoft Windows, macOs ve Linux gibi işletim sistemleri bulunmaktadır. Bu işletim sistemlerinin her biri birbirinde farklı yazılımlar ve ara yüzlerden oluşmaktadır. İşletim sistemleri arasında en işlevsel olarak bilinen çekirdek sistemi ise Linux. Elektronik cihazlarımızın bazı işlevlerini yerine getirebilmesi için farklı türlere sahip olan işletim sistemleri bulunmaktadır. Bu türler, gerçek zamanlı, tek kullanıcılı, çok kullanıcılı, tekli görev, çoklu görev, dağıtılmış ve gömülü olarak sıralanabilen işletim sistemleri kurulma şekilleri, kurulma yerleri, yazılım özellikleri ve ara yüz özelliklerine göre farklılık göstermektedir.
Linux Nedir?
Linux 1991 yılında bir üniversite öğrencisi Linus Torvalds tarafından geliştirilen bir işletim sistemidir. Torvalds 1992 yılında kendi geliştirmiş olduğu Linux sisteminin daha çok geliştirilmesi ve kullanıcılarının desteğini de kazanabilmek için Linux sistemini GNU kamu lisansı aracılığı ile özgür bir yazılım olarak yayınlamıştır. Bu sayede Linux ve GNU birbirlerinin eksiklerini tamamlayarak tam bir işletim sistemi haline geldi ve Linux tüm dünya üzerinde özgür yazılımlar için, işletim sistemi olarak yerini aldı.
Bilgisayarlar üzerinde işlevsel niteliğe sahip olan işletim sistemleri arasında yer alan Linux çekirdek yazılımlardan yalnızca biridir. Açık kaynaklı bir işletim sistemi olan Linux, serbestçe dağıtılabilmesinin yanı sıra kullanıcılarına işletim sistemini geliştirebilmesi için de olanak sağlıyor. Herhangi bir maliyeti olmayan bu işletim sistemi, IBM ve PC uyumlu olmak üzere birçok cihazda rahatlıkla, ücretsiz olarak kullanılabiliyor.
Linux sisteminin gün geçtikçe gelişimi tamamen açık kaynaklı olmasından kaynaklanmaktadır. Peki nedir bu açık kaynaklı yazılım ve nasıl bir işletim sisteminin gelişiminde kolaylık sağlıyor?
Açık kaynak kodlu yazılımlar her kullanıcı tarafından kodların görüntülenmesini, üzerinde oynanmasını ve çeşitli hataların giderilmesini sağlamaktadır. Dolayısı ile internet ortamında tüm kullanıcılarına açık olarak kendini sunan Linux, sistem üzerindeki hataların daha çabuk giderilmesini ve sistemin her geçen gün daha gelişmesine olanak sunuyor.
Bios nedir? Bios, bilgisayarlarda bulunan en önemli bileşendir ve bios yazılımının görevi cihaza bağlı donanımlar ile işletim sistemi arasındaki iletişimi sağlamaktır. BİOS yazılımının açılımı, Basic İnput- Output System’dir. Bu açılım, Temel Giriş-Çıkış Sistemi anlamına gelmektedir. Bios bellek üzerinde çalışan bir arabirimdir ve kalıcı bir yazılım olduğundan ROM adı verilen kalıcı bellek çipleri içerisinde depolanır. Bilgisayar açıldığı ilk anda bios çalışmaya başlar.
Bios Nedir Bios Güncelleme İşlemi Nedir?
Bios güncellemesi, biosun performansını arttırabilmek, hataları düzeltmek, yeni özellikler edinebilmek veya işlemciye uygun hale getirebilmek için sağlanan önemli yazılım güncellemeleridir. Bu güncellemeleri gecikmeden yapmak oldukça önemlidir çünkü bios güncellemeleri sisteminizi yeni, hatasız ve güncel tutmaktadır.
Bios Nedir Nasıl Güncellenir?
Bios güncellemesini doğru bir şekilde yapabilmek oldukça önemlidir, yanlış bir işlem yapıldığı taktirde cihazınızda ciddi sıkıntılar yaratabilir. Bu yüzden bios güncelleme işleminde son derece dikkatli olmanız gerekmektedir.
Bios güncellemesini yapabilmek için ilk olarak sisteminizde bulunan, ana kartınızın modeli veya markasını öğrenmelisiniz. Daha sonra ana kartınıza veya modeline uygun bios yazılımını belirlemelisiniz. İndirmeniz gereken bios yazılımını belirledikten sonra dosyayı indirin ve tüm uyarıları kontrol edin. Bios güncellemesi yapmaya hazır olduğunuzda ilk olarak cihazınızı şarja takmalısınız.
Bios güncellemenizi gerçekleştirebilmek için elinizde bir adet USB bellek bulundurun. İlk olarak USB belleğinizi biçimlendirmeniz gerekmektedir ve bu biçimlendirme esnasında dosya sistemini NTFS olarak ayarlamalısınız. İndirme işlemini gerçekleştirdiğiniz bios yazılımını .rar klasöründen çıkararak USB belleğiniz içerisine kopyalayın. Bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra bilgisayarı yeniden başlatmanız gerekmektedir.
Bilgisayarınız yeniden başlatılırken boot menüsüne girmelisiniz. Cihazınıza ait boot tuşunu öğrenip başlatma esnasında o tuşa birkaç kez basmanız sizi boot menüsüne yönlendirecektir. Boot menüsü üzerinden Advanced bölümüne yön tuşlarıyla geliniz. Sonrasında bios güncellemenizi gerçekleştirebilmeniz için, Start Easy Flash seçeneğini kullanınız. Karşınıza çıkan ekranda USB belleğinizi bulunuz ve dosyayı çalıştırınız. Bu işlemleri eksiksiz ve sorunsuz bir şekilde tamamladığınızda bios güncellemelerinizi de başarıyla tamamlamış olacaksınız.
Bios Nedir Bios Güncelleme Avantajları Nelerdir?
Bios güncellemesi sistemimiz için oldukça önemli olan bir yazılım güncellemesidir. Bios güncellemesi ile, sisteminizdeki tüm hatalardan kurtulmuş olursunuz, bilgisayarınızın performansını arttırabilirsiniz, yeni teknolojiler ile uyumlu hale gelebilmesini sağlayabilirsiniz. Kısacası bios güncellemeleri ile sisteminizi daha iyi hale getirebilirsiniz.
Bios güncellemesi esnasında aklımıza takılan bir diğer soru da bios güncellemelerinin tehlike yaratıp yaratmayacağıdır. Bios nedir bios güncellemesi sistemi daha iyi hale getirmesi nedeniyle önemli bir işlemdir. Güncelleme sırasında bilgisayarın şarjının kesilmemesi, elektriğin gitmemesi veya buna benzer herhangi bir teknik sıkıntının olmaması gerekmektedir. Bios güncellemesi esnasında bu tür sıkıntılar ortaya gelmez ise herhangi bir sıkıntı olmadan işlem tamamlanmış olacaktır. Bu gibi olayların oluşmaması ve bios’a dair bir sıkıntı olmaması için bios güncellemesi yapacağınız zaman dilimini iyi seçmeniz gerekmektedir.
Google Chrome dünya üzerinde en çok kullanılan web tarayıcısıdır. Dünya üzerinde en çok kullanılmasının bir sebebi ise eklentileri sayesinde kullanıcıya daha iyi bir deneyim sağlayabilmesidir. Google Chrome başlı başına hızlı çalışan, düzgün arayüze sahip, kolay senkronizasyon sağlayan bir tarayıcı bunun yanına bir de Google Chrome Eklenti kısmı eklenince deneyim daha güzel bir hal alıyor. Gelelim olmazsa olmaz 5 Google Chrome Eklentisini anlatmaya.
Checkbot
Google Chrome Eklenti mağazasında bulunan Checkbot ile web sitenizin hem güvenliğini hem de optimizasyonunu sağlayabilmektesiniz. Güvenlik açıklarını, hızı, SEO uyumu gibi özellikleri yüzlerce web sitesi için aynı anda test edebilmeyi sağlar. Web sitelerinde bulunan kırık bağlantıları yani sayfalar arasındaki geçişlerdeki yanlış yönlendirmeleri, HTML/JAVASCRİPT/CSS dillerindeki site hatalarını, güvenli olmayan şifreleri ve daha fazlasını bulur. Ücretsiz ve ücretli seçenekli sürümleri mevcuttur. Ücretsiz sürümünde 250 URL adresini kontrol edebilmektesiniz. Ücretli sürüm de ise, 10.000 URL adresini kontrol edebilirsiniz.
Speedtest
Google Chrome Eklenti mağazası içerisinde bulunan Speedtest web sayfanızın performansınızı ölçmenizi sağlayan bir eklentidir. Doğrudan araç çubuğundan erişerek kullanabileceğiniz bu eklenti web sitesinin ne kadar hızlı yüklendiğini, indirme ve yükleme hızlarını ölçebilmemizi yarar. Pop-up penceresi web sayfasının üzerinde gözükür ve işlemleri o pencerede gerçekleştirir başka bir yerde aramanız gerekmez.
AdBlocker Ultimate
Bu Google Chrome Eklenti ile web sayfalarında gezinirken hiçbir reklam görmezsiniz yani kısacası reklamların karşımıza çıkmasını engelleyen bir eklentidir. Fakat bazı web sitelerinde görmek istediğiniz reklamları beyaz listeye ekleyerek o siteye ait olan reklamları görmeye devam edebilmektesiniz.
Grammarly
Grammarly herhangi bir dilbilgisi hatası yapmamanıza yardımcı olan bir eklentidir. Saf içerikler yazmanıza yardımcı olur. Yazı yazmak üzerine kurulu işleri olan kişiler veya kurumlar, yazarlar, blog yazarları, metin yazarları, web yöneticileri, öğrenciler, çalışanlar… Kısacası yazı ile ilgilenen ve hatasız yazıma önem veren herkesin olmazsa olmazı olan bir eklentidir.
LastPass
Google Chrome Eklenti mağazasından indirilen bir diğer eklenti de LastPass eklentisi. LastPass web üzerinde birçok sitede kaydı olan ve hepsinde şifre ile giriş yapan kullanıcılar için bir yardımcı. Birçok şifreyi hatırlamak zorunda kalmak istemeyenler için en çok kullanılan Chrome eklentisidir. Ücretsiz bir eklenti olmakla birlikte, mobil cihazlarda, dizüstü bilgisayarlarda, Chromebook vb. dahil olmak üzere tüm şifreleriniz için tek bir çözüm olanağı sunar.
Ödüllü bir şifre yöneticisidir. Şifrelerinizi depolar ve her yerden erişebilmenize izin verir. Bu eklentiyle artık her şifrenizi hatırlamanız gerekmez çünkü bütün şifrelerinizi tek bir şifre haline getirerek size kolaylık sağlar. Yalnıza tek bir şifreyi bilmeniz yeterli, o da LastPass giriş şifreniz. LastPass kullandığınız şifreye asla erişemez. LastPass’a olan bu güvenden dolayı milyonlarca kişi ve işletme bilgilerini güvede tutabilmek için LastPass eklentisini kullanmaktadır.
Overclock Nedir? Overclock, bir diğer anlamıyla hız aşırtma işlemi olan, işlemcinin performansını arttırmaya yönelik yapılan işlemdir. Tüm bilgisayar marka ve modellerinde Overclock işlemi yapılabilmektedir. Bu işlem ile bilgisayarınızdan tam performans elde edebilmenizin yanı sıra, bilgisayarınızın parçalarının ömrünü de uzatabilmeniz mümkün. Herhangi bir maliyet gideri olmadan bilgisayarınızın performansını arttırmak isteyenlerdenseniz bu yazımız tam da size göre.
Overclock Nedir Overclok Bilgisayardaki Hangi Bileşenlere Uygulanabilir?
Overclock işlemi bilgisayarımızda bulunan 4 bileşen üzerinde uygulanabilmektedir. Bu 4 bileşen,
CPU (İşlemci):
Overclok işlemini yapabileceğiniz en önemli bileşen işlemcidir. Fakat işlemciniz üzerinde Overclok işlemini yapabilmeniz için, işlemcinizin üretici firması bu işlem için size izin vermiş olmalıdır. Tam olarak izin verilmediği taktirde, sınırlı işlemlere yapabilirsiniz. Bilgisayarınıza ait olan işlemcinizi iyi incelemeli, araştırıp iyi öğrenmelisiniz. İşlemciler üzerinde Overclok işlemi yapabilmek diğer bileşenlere göre oldukça karmaşıktır.
Ekran Kartı:
Overclok işlemini en kolay olarak uygulayabileceğiniz bileşenlerin arasında ekran kartlarını yerlerini almaktadır. Fakat kolay olmasının yanı sıra, ekran kartları üzerinde yapılan Overclok işlemi, sizlere büyük bir kazanım sağlamamaktadır. Ekran kartınız üzerinde Overclok işleminizi uygulamadan önce; çeşitli programlar ile, ekran kartınızın analizini yapmalısınız.
RAM:
RAM üzerinde yapacağınız Overclok işlemi RAM’de oldukça büyük bir etki yaratacaktır. Fakat RAM’iniz frekansını arttırdıkça, performansını zorlamanız halinde RAM bileşenine zarar verebilirsiniz. Bu kısma oldukça dikkat etmelisiniz.
Monitör:
Monitör üzerinde Overclok işlemi yapabilmek pek çok kişinin bilmediği bir performans arttırma yöntemidir. Monitörünüzde bu işlemi yaparken oldukça dikkat etmelisiniz. Çünkü yanlış bir işlem yapıldığı taktirde monitörünüzde kare atlama sorunu ile karşılaşabilmektesiniz. Monitörde Overclok işleminizi gerçekleştirebilmeniz için, Ekran kartı sürücünüzün arayüzünü bilgisayarınıza indirmelisiniz, sonrasında ise özelleştir bölümünden özel çözünürlük oluştur kısmını seçerek işleminizi başlatabilirsiniz.
Overclok işlemini gerçekleştirebilmeniz için ihtiyaç duyabileceğiniz programları ve parçaları sizler için maddeledik. Gelin bir göz atalım.
Doğru Bir Bilgisayar ve İşlemci
Overclok işlemi yaparken en önemli faktör, Overclok işlemini yapmanıza olanak sağlayan bir işlemcidir.
Veri Görüntüleme Programı
Bilgisayarınıza Overclok işlemi yapmadan önce bilgisayarınız ile ilgili analizler gerçekleştirmelisiniz. CPU-Z, SpeedFan veya Speccy gibi programlar ile bilgisayarınıza dair bilgileri elde edebilirsiniz.
Stres Testi Yazılımı
Bilgisayarınızın Overclok işleminizi kaldırıp kaldıramayacağı ile ilgili bilgileri de bilmeniz sizler için iyi olacaktır. Bunu anlamak için ise, bilgisayarınıza stres testi yapmaktır. Stres testinizi, LinX, AIDA64 veya Prime95 gibi programlar ile, bilgisayarınızın analizlerini gerçekleştirebilirsiniz.
Soğutucu
Overclok işlemi yaparken herhangi bir engele takılmamak için en önemli faktörlerin arasında soğutucu yerini almaktadır. Bilgisayarınızın fazla ısınması durumunda yapacağınız işlemler, daha güç bir hale gelebilmektedir. Dolayısıyla Overclok işlemleriniz için yanınızda mutlaka bir soğutucu bulundurmalısınız.
Overclok Zararlı Mı?
Overclok işlemi, yanında avantaj ve dezavantajları da getirebilmektedir. Bilinçsizce yapılan her overclok işlemi bilgisayarda ciddi sorunlara yer açarak maddi sıkıntılar doğurabilir. Bilinçli bir şekilde yapılan Overclok işlemlerinden hiçbir zarar gelmez aksine bilgisayarınızda bir performans artışı gözlenir.
Darboğaz Nedir? Darboğaz, bilgisayar sisteminin bir işlemi istenen performans ile gerçekleştirememesidir. Performans gerçekleştirilememesinin nedeni ise, tüm birimlerin birbirleriyle uyumlu çalışmamasından kaynaklanır. Yavaş performans gösteren birim, ekran kartı, RAM, hard disk veya bilgisayar içerisinde bulunan herhangi bir birimden kaynaklanabilmektedir. Örneğin, çok yüksek performanslı bir işlemcimiz ve düşük performanslı bir ekran kartımız var. Bir işlem yaparken işlemciniz işini hızlı bir şekilde bitirip, ekran kartının işlemini bitirmesini bekleyebilir. Bu şekildeki bekleme olayları birimlerin birbirleriyle uyumlu çalışmaması demektir. Dolayısıyla burada darboğaz görülmektedir.
Darboğaza neden olan faktörler, çalışmadaki dengesizlik, dengesiz bir sistem, CPU (işlemci), GPU (ekran kartı), RAM, SSD veya HDD depolama birimi, Ekran ve diğer donanımlar. Peki bilgisayarlarımızda uyumsuzluğa neden olan darboğaz problemi nasıl engellenir? Gelin birlikte inceleyelim.
Darboğaz Nedir Nasıl Engellenir?
Darboğazın önüne geçebilmenin tek yolu, bilgisayar sistemlerinizin her bir parçasının uyumlu bir şekilde değiştirilmesidir. Bir birim çok yüksek performanslı bir birim düşük performanslı olduğu taktirde, bilgisayarınızda daima darboğaz gözlemlenecektir. Eğer ekran kartı alacaksanız, alacağınız ekran kartının gücünü, benchmark testlerinden öğrenebilirsiniz. Bu test sayesinde ekran kartınıza uygun bir işlemciyi daha kolay bir şekilde seçebilirsiniz.
Darboğazı engellemek için çoğu insan Overclock yani hız aşırtma yöntemini uygulamaktadır. Bu işlem darboğazı engellemek için tavsiye edilmez. Bunun nedenleri ise; darboğaz problemi bilgisayarlarınızın birimleri arasındaki uyumsuzluktan meydana gelir, Overclock işlemi ise, bilgisayarınıza az bir miktarda performans kazancı sağlar fakat bu performans darboğaz sorununu çözmek için yeterli değildir. Darboğaz sorunu olan bilgisayarlarda Overclock işlemi yapmamanız için diğer bir sebep ise, Overclock işleminin bilgisayarlarda ısınma problemi yaşatmasıdır. Isınma problemleri bilgisayarınızda daha büyük problemlere sebep olabilir. Dolayısıyla Overclock işlemi darboğazı önlemek için oldukça yetersiz bir işlemdir.
Sonuç olarak darboğazın engellenebilmesi için, tüm sistemlerin bir uyum içerisinde çalışması gerekmektedir. Bilgisayarınızın sistemleri arasında bir denge kurun ve donanımlarınızı birbirlerini tamamlayıcı şekilde seçerek, darboğaza sebebiyet vermeyecek performanstaki birimleri bilgisayarınızda kullanmalısınız.
Darboğaz Problemi Nasıl Anlaşılır?
Darboğaz problemini anlayabilmek için bilgisayarınıza, MSI Afterburner programını indirebilirsiniz. Bu program ekrana yüzdesel olarak GPU (ekran kartı) ve işlemci (CPU) kullanım bilgilerini verir. Örneğin çıkan sonuçlarınızda ekran kartınızın kullanımı düşük ve işlemcinizin tamamı kullanılıyor ise, burdan çıkarmanız gereken sonuç, işlemcinizin ekran kartına oranla yavaş kaldığıdır ve burada darboğaz problemi ile karşı karşıyasınızdır.
Darboğaz problemini anlayabilmek için bir diğer yöntem ise, Windows 10 işletim sistemine sahip olan bir bilgisayara sahip iseniz, CTRL+ALT+DEL tuş kombinasyonunu kullanarak, Görev Yöneticisine ulaşın. Görev yöneticisinde bulunan performans sekmesinden, işlemciniz ve hard diskiniz arasında darboğaz problemi olup olmadığını öğrenebilir ve sonrasında darboğaza neden olan bilgileri öğrenerek donanımlarınız arasındaki uyumu sağlayarak, bilgisayarınızda bulunan darboğaz problemlerinden kurtulabilirsiniz.
Reklamlar günlük hayatımızın her kısmında karşımıza çıkmaktadır. Bir araştırma yaparken, bir diziye ya da filme başlamışken, internet üzerinden videolar izlerken sürekli reklamlarla karşılaşırız. Fakat bir süre sonra sürekli olarak karşımıza çıkması bizi rahatsız eder.
Pop-up reklamlar, masum reklamlar olarak gözükür, fakat bu reklamların gerçek niyetleri kötü olabilir. Açılır pencerelerin sebep olacağı bazı kötü niyetli işlemler vardır. Bunlar, Casus ve fidye yazılımının cihazınız üzerinde uygulanması olabilir, online faaliyetlerinizin izlenmesi olabilir veya kötü amaçlı yazılım yükleme gibi sorunlarla karşı karşıya bırakabilir. İşte bu reklamlardan kurtulmak için reklam engelleyici eklentiler bulunmaktır. İşte reklam engelleyici eklentiler;
• AdBlock Plus
AdBlock Plus reklam engelleyiciler arasında en popüleridir. Ücretsiz bir reklam engelleyicidir. AdBlock Plus, Chrome, Opera, Firefox tarayıcıları ile Android ve İOS işletim sistemlerinde reklam koruması sağlar. AdBlock Plus görmek istediğiniz reklamları seçme seçeneği de sunmaktadır.
• Brave Browser
Brave Browser ücretli bit reklam engelleyicidir. Alınan ücret ortak yayıncılara bağışlanır. Brave Browser, Windows, Mac, Android ve İOS işletim sistemleri için hazırlanmış olan bir reklam engelleyicidir.
• Opera
Opera bir web tarayıcısı olmasının yanı sıra içerisinde barındırdığı yerleşik bir reklam engelleyicisi de bulunmaktadır. Opera ile herhangi bir eklentiye gerek duyulmaz. Opera, Windows, Mac, Android ve İOS işletim sistemleri için uygun olan bir web tarayıcısıdır.
• AdFender
AdFender ücretli olarak sunulmuş bir reklam engelleyicisidir. Bu reklam engelleyici eklenti tarayıcınızı güvenli hale getirmek için en iyisini yapar. Youtube üzerindeki reklamları engelleyebilmesinin yanı sıra sizlere anonim tarama deneyimi sunabilmek adına TOR ile tarama yapabilmenize olanak sağlar. Deneyebilmeniz için ilk olarak ücretsiz sürümünü sizlere sunar.
• Ghostery
Ghostery ücretsiz ve tamamen güvenilir bir reklam engelleme eklentisidir. Uzun zamandır reklam engelleme sektöründedir ve işini çok iyi yapan eklentilerden biridir. Chrome, Opera, Firefox, Edge, İnternet Explorer tarayıcıları ile Android ve İOS işletim sistemlerinde reklam koruması sağlar. Her türlü reklamları engellememize olanak sağlar.
• AdGuard
AdGuard benzersiz bir reklam engelleme eklentisidir. AdGuard ile web tarayıcıları üzerindeki reklamları engelleyebilmeniz mümkündür.
Mobil Platformlarda Reklamları Engelleme
Web üzerinden birçok sitedeki reklamları engelleyebilmemiz mümkün peki mobil üzerinden bu reklamları nasıl engelleyeceğiz?
• Android İşletim Sistemiyle Çalışan Mobil Cihazlar İçin,
Chrome tarayıcısı üzerinden Menü seçeneklerini açarak Site Ayarları’na girin. Seçenekler kısmından “Pop-up’lar kısmından reklam engelleme özelliğini aktif hale getirin. Başka tarayıcılar ile de benzer yöntemleri kullanarak reklamlardan kurtulabilirsiniz.
• İOS İşletim Sistemiyle Çalışan Mobil Cihazlar İçin,
IOS işletim sistemli bir telefon kullanıyorsanız, Ayarlar sekmesinden Safari kısmına girerek Pop-up’ları engelle seçeneğini aktif edebilir ve reklamları engelleyebilirsiniz.
Programlama nedir? Programlama, bilgisayarlardaki gerekli algoritmalar ile bilgisayarın nasıl davranması gerektiğini öğreten, yazılımlar geliştiren işlemlerdir ve bu programları yazabilmenin en önemli yapıtaşlarından biri kullandığımız döngülerdir. Döngüler içerisine eklediğimiz kod satırları ile dilediğimiz işlemleri yaptırabilmekteyiz. Döngüler bizim şartlarımız içerisinde çalışır ve sonlanır. Hem zamandan tasarruf ettirir hem de işlemlerimizi daha kolay bir şekilde gerçekleştirebilmemizi sağlar.
Programlama Dilleri Döngüler Nasıl Kullanılır?
Genel olarak her programlama dilinde, for, while ve do while döngüleri kullanılmaktadır. Örneğin, 1 ile 10 sayılarını programda ekrana kolay bir şekilde nasıl basabiliriz? Elbette ki döngüler ile. For döngüsü ile örneğimizi cevaplandıracak olursak,
for(int i=0; i<10; i++){
//programlama dilinize uygun yazılımı buraya eklemelisiniz. Örneğin,
C# dili için Console.WriteLine(i);
Java dili için System.out.println(i);
C dili için printf(“%dn”,i); kod satırını eklemelisiniz.
}
Yukarıdaki örnekte de gördüğünüz gibi for döngüleri başlangıç, koşul ve yapılacak adım şeklinde yazılmaktadır. Aynı örneği while döngüsü ile yazmayı denelim,
int i=10;
int j=0;
while(j<i){
//C# dili için,
Console.WriteLine(j)
j++;
}
Console.ReadKey();
For döngüsü ile yazabildiğimiz döngüyü while döngüsüyle de yazabildiğimiz gibi aynı şekilde do while döngüsüyle de yazabilmemiz mümkün.
int i=10;
int j=0;
do{
Console.WriteLine(j);
j++;
} while (j<=i);
Console.ReadKey();
Gördüğünüz üzere her 3 döngüde kod kalitemizi arttırarak zamandan tasarruf etmemizi ve yapmak istediğimiz işlemi daha kolay bir şekilde yapabilmemizi sağlamaktadır.
Programlama Dilleri Nelerdir?
Programlama dilleri bilgisayara komutlar verebilecek dillerdir. Birçok programlama dili bulunmaktadır. Günümüze dek 150 dilden fazla programlama dili geliştirilmiştir. Yapacağınız projeye göre uygun olan dili seçebilir ve bu dil üzerinde çalışabiliriz. Bu diller arasından en bilinenleri sıralayacak olursak,
JAVA
1991 yılında geliştirişmiş olan Java programlama dili, dünyadaki en popüler programlama dilidir. Sun Microsystems tarafından tasarlanmış olup açık kaynak kodlu bir dildir.
C
1970 yıllarının başlarında geliştirilen C programlama dili, en eski programlama dili arasındadır. Dennis Ritchie tarafından tasarlanmıştır.
C#
2000 yıllarında geliştirilmiş olan C# programlama dili, .Net teknolojisi için geliştirilmiş olan modern bir programlama dilidir. Microsoft tarafından tasarlanmıştır.
PYTHON
1989 yılında geliştirilmiş olan Python programlama dili, oldukça kolay okunabilen bir programlama dilidir. Guido Van Rossum tarafından tasarlanmıştır.
PHP
1995 yılında geliştirilen PHP dili, web alanında en çok kullanılan diller arasındadır. WordPress, Yahoo ve Facebook gibi büyük sistemlerin de alt yapısında PHP programlama dili bulunmaktadır. Rasmus Lerdorf tarafından tasarlanmıştır.
JAVASCRİPT
1995 yılında geliştirilmiş olan JavaScript dili, web uygulamalarında kullanılan en popüler dildir. Brendan Eich tarafından tasarlanmıştır.
R
R dili, veri analizleri ve istatistik ile ilgilenenlerin favori dilidir. Veri bilimi alanında uzmanlaşmak veya istatistikle ilgili yazılımlar geliştirmek istiyorsanız R dilini tercih etmeniz sizin için daha faydalı olacaktır.
Günümüzde hemen hemen herkesin vaktinin çoğunu geçirdiği sosyal medyada hesaplarınızı riskli hale getirebilen birçok davranış bulunmakta ve çoğumuz bu hatalarımızın farkında olmuyor ve hesaplarımızın başka ellere geçmesine olanak sağlıyoruz. Bu yazımızda sosyal medya hesaplarınızı daha güvenli hale getirebilmeniz için bazı ipuçlarını listeledik, gelin birlikte sosyal medya güvenliği nasıl sağlanır bir göz atalım.
Sosyal Medya Güvenliği: Şifre Güvenliği ve İki Faktörlü Kimlik Doğrulama
Güvenlik denilince ilk olarak adım atmamız gereken güvenlik açığı şifremizdir. Şifremiz yeterince güçlü mü yoksa çevremiz tarafından kolaylıkla bulunabilecek bir şifre mi? Eğer birinci sorumuza evet diyebiliyorsanız bu adımı geçebilirsiniz fakat ikinci sorumuza da evet yanıtını veriyorsanız burada kalmalısınız çünkü bilgisayar korsanlarının hedefi haline gelebilirsiniz.
Sosyal medya hesaplarınızdaki şifrelerinizi oldukça güçlü bir hale getirerek işe başlayın. Ardından çoğu sosyal medya hesabında bulunan iki faktörlü kimlik doğrulama seçeneğini de aktif hale getirebilirsiniz. Bu özellik ile sosyal medya hesabına girişte yalnızca sizin telefon numaranıza gelecek bir şifre ile giriş yapmanızı sağlar. Bu da sosyal medya hesaplarını daha güvenli bir hale getirir. Bu konuya oldukça dikkat etmeli ve olabildiğince özen göstermelisiniz aksi taktirde bilgisayar korsanlarının hedefi siz olabilirsiniz.
Sosyal Medya Güvenliği: Kötü Amaçlı Bağlantı veya Mesaj
Günümüzde bu tür açıklardan faydalanarak sisteminize sızan birçok bilgisayar korsanı bulunmaktadır. Bundan dolayı e-postanız üzerine gelen, nereden geldiğini bilmediğiniz mailleri ve mesajları açmamalı ve yanıt vermemelisiniz. Tek bir tıklamanız veya mesaja yanıt vermeniz durumunda tüm bilgileriniz karşı tarafa aktarılır ve hesabınız elinizden gidebilir. Yalnızca hesabınızın elinizden gitmesi ile kalmaz sizi maddi veya manevi bir zarara da uğratabilir. Oldukça dikkatli bir şekilde mail kutunuzu ve mesajlarınızı kontrol etmeli, tanımadığınız kişilerden gelen mailleri ve mesajları açmamaya büyük önem göstermelisiniz.
Sosyal Medya Güvenliği: Hassas Veriler, Biyografik Bilgileriniz ve Kimlik Bilgileri
Kredi kartlarınızı, kimlik kartınızı, yolculuk biletlerinizi, pasaportlarınızı ve diğer tüm kimlik bilgilerinizi içeren verilerinizi sosyal medya ortamında paylaşmak sizi tehlikeye atacaktır. Bu tür davranışlarınızda yalnızca sosyal medya hesabınızı değil, paranızı ve mallarınızı da kaybetmeniz mümkün. Bu bilgilerinizi göndermek istediğiniz taktirde e-posta yoluyla göndermek daha güvenli bir yol olacaktır.
Biyografik bilgilerinizi de her ortamda paylaşmamaya özen göstermelisiniz. Profil bilgileriniz içerisinde güvenlik sorularınızı yanıtlamaya yetecek bilgileri vermemelisiniz, verdiğiniz taktirde finansal bir sorunla karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu konuya oldukça dikkat etmeniz sizi daha güvenli hale getirecektir.
Hassas verilerinizi barındırdığınız sosyal medya hesaplarınızı veya sitelerinizi size ait olmayan bir cihaz üzerinden giriş yaparsanız da güvenlik açığına sebebiyet vermiş olursunuz. Tarayıcılar şifre gibi güvenlik ile ilgili bazı bilgileri kayıt altında tutar ve buda sizin hesabınız ile başka biri tarafından tekrar giriş yapabileceğine işaret eder.
Her geçen gün teknolojinin ilerlemesi ile birlikte bilgisayarınıza indirdiğiniz gerek uygulamalar gerek güncelleme yazılımları ile bilgisayarınızın yavaşladığını görebilirsiniz. İşimizi büyük oranda bilgisayarlar ile gerçekleştiriyor isek bilgisayarın yavaşlaması kaçınılmaz olabilir ve bu yavaşlama oldukça sinir bozucudur. Peki yavaşlayan bilgisayarları hızlandırabilir miyiz? Gelin sizler için hazırladığımız bilgisayar hızlandırma yollarını inceleyelim.
1. Disk Temizleme ve Birleştirme İşlemleri Yapın.
Bilgisayarların depolama birimleri olan disklerde gereksiz dosyalar birikebilmektedir, bu da hafıza da yer kaplayarak bilgisayarınızın yavaşlamasına neden olur. Bunun yanında, sabit diskiniz üzerinde disk birleştirme işlemini uygulayarak da diskinizi daha iyi bir hale getirebilirsiniz. Bu işlem, bilgisayarınızı hızlandırabilmek için oldukça etkili bir yöntemdir. Mac bilgisayarlarınız için ise, bu işlemi gerçekleştirecek programlar mevcuttur.
2. CMD Komutlarını Kullanın.
CMD, kodlar ile bilgisayarınızı yönetmeyi sağlayan bir komut istemcisidir. CMD ekranını kullanarak bilgisayarınızı hızlandırabilmeniz de mümkün. Peki bunu nasıl mı yapacaksınız?
Windows arama kutunuza CMD yazın karşınıza Komut İstemi göreceksiniz, komut istemini yönetici olarak çalıştırın.
Karşınıza gelen ekrana CD.. yazın ve Enter tuşuna basın. Sonrasında bir kez daha aynı işlem olan, CD.. yazarak Enter tuşuna basıyoruz.
Sonrasında CMD ekranımıza, TREE yazarak Enter tuşuna basıyoruz.
Bu işlem, bilgisayarınızda bulunan tüm dosyaları tarayacak ve gereksiz olanları bilgisayarınızdan silerek, bilgisayar hızlandırma işleminizi gerçekleştirecektir.
3. İndirilenler Klasörünü Temizleyin.
Hemen hemen her gün indirilenler kutumuza mutlaka bir şeyler indiriyoruz. Bu kutuda biriken indirmelerde bilgisayarımızda yer kaplayarak yavaşlamaya neden olabilmektedir. Dolayısıyla indirilenler klasörünüzü düzenli olarak temizlemenizi öneririz.
4. İşlemci Önceliğini Ayarlayın.
Bilgisayarınıza indirdiğiniz bir program veya yazılım, bilgisayarınızın performansı düşürüyor ise bu noktada o programa dair kısıtlama işlemi yapabilirsiniz. Bu işlem ile, indirdiğiniz program işlemcinizin tamamını kullanamayacak ve bu sayede de bilgisayarınız rahatlayacaktır. Bu işlemi yapmak için ise,
Görev Yöneticisini açın.
Bilgisayarınızı yavaşlattığını düşünen programın üzerine gelerek Mouse ile sağ tıklayın ve Ayrıntılara Git Seçeneğini kullanın.
Ekranınızda seçtiğiniz programın .exe uzantılı hali çıkacak. Bu .exe uzantısı üzerinde, Mouse ile sağ tıklayarak, Öncelik Ayarla seçeneğine tıklayın ve sonrasında önceliğini Düşük olarak ayarlayın.
Bu işlem ile bilgisayarınızın hızı artacaktır.
5. Başlangıç Programlarını Düzenleyin.
Bilgisayarınız açıldığı anda bazı programlar da otomatik olarak açılır. Bu işlem hem bilgisayarınızın genel hızının hem de bilgisayarınızın açılma hızının düşmesine neden olur. Bu yavaşlamayı engellemek için ise,
Görev Yöneticisine girin.
Görev Yöneticisi ekranından Başlangıç sekmesine geçiniz ve bu sekmede istediğiniz programı devre dışı bırakabilirsiniz.
Mac bilgisayarlarda ise bu işlemi, Sistem Tercihleri bölümünden, Kullanıcılar ve Gruplar kısmından gerçekleştirebilirsiniz.
Bu işlemler ile bilgisayar hızlandırma işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
6. Mail Kutularınızı Kontrol Edin.
Masaüsütü bir e-posta sunucusu kullanıyor iseniz, biriken e-postalarınız ile bilgisayarınızın hızını düşürebilirsiniz. Bu hız düşürmeyi engellemek için, spam kutunuzu ve maillerinizi düzenleyebilirsiniz.
7. Bilgisayarınızın Isısına Dikkat Edin.
Isınan her bilgisayar yavaşlamaya başlayacaktır. Bilgisayarınızın ısınmaya başladığını hissettiğinizde bilgisayarınızı kullanmayı bırakın veya ısınmasını önleyebilmek için soğutucu fanlara başvurun. Bunun yanı sıra, bilgisayarınızda oluşan tıkanmalar bilgisayarınızın daha çabuk ısınmasına neden olacaktır. Bilgisayarınızın fan kısımlarında düzenli olarak temizlik yapmak, ısınmayı azaltacaktır.
8. Bilgisayarınızın Temizliğine Özen Gösterin.
Bilgisayarınızın her bir parçasında biriken kirler, bilgisayarınızın zamanla yavaşlamasına neden olur. Bilgisayarınızın yavaşlamasını önlemek için, bilgisayarınızın temizliğine oldukça önem vermeli ve düzenli aralıklarla temizleme işlemini gerçekleştirmeniz bilgisayar hızlandırma işlemlerinizi için daha sağlıklı olacaktır.
9. Bilgisayarınızı Temizlemek veya Hızlandırmak İçin Bazı Programlardan Destek Alın.
Tüm yöntemlere rağmen bilgisayarınız hala yavaş ise, bazı programlardan destek alarak bilgisayarınızı hızlandırabilmeniz de mümkün. Bilgisayarınızın hızlandırılmasında kullanabileceğiniz birkaç program,
CCleaner (Windows / Mac)
Sisteminizde kullanılmayan dosyaları temizleyerek bilgisayarınızın rahatlamasını sağlayan CCleaner programını kullanarak hem sistem optimizasyonunu sağlar hem de güvenliğinizi sağlamış olursunuz.
Revo Uninstaller (Windows)
Revo Uninstaller programı içerisinde birçok temizleme aracını barındırmasının yanı sıra ücretsiz bir program kaldırma aracıdır.
Wise Care (Windows)
Bilgisayarınızda bulunan kayıt defterini ve gereksiz dosyalarınızı Wise Care programı ile oldukça kolay bir şekilde temizleyebilirsiniz. Bunun yanında gizliliğinizi koruyarak güvenliğinizi de sağlar.
Disk Clean Pro (Mac)
Mac bilgisayarlar içerisinde gereksiz dosyalardan kurtulabilmeyi sağlayan en iyi programlar arasında Disk Clean Pro gelmektedir. Verilerinizi riske atmadan güvenli bir şekilde bilgisayar hızlandırma işleminizi gerçekleştirir.
MacClean (Mac)
MacClean programı; en yeni teknolojiler kullanarak, temiz güvenli ve hızlı bir bilgisayara sahip olmanızı sağlamaktadır.
CleanMyMac (Mac)
CleanMyMac programı ile, iki tıklama yaparak sisteminizde bulunan her dosyayı tarar ve çöp dosyaları bilgisayarınızdan temizleyerek bilgisayarınızın performansını arttırmaya yardımcı olur.
MacBooster (Mac)
Mac bilgisayarlarınızın en yüksek performansa yükseltmeye yarayan programlar arasında ilk sırada yerini MacBooster almaktadır. Bilgisayarınızı gözle görülür bir şekilde hızlandıracaktır.
Iobit’s Advanced System Care (Windows)
Yıllardır hemen hemen herkesin bildiği, Iobit’s Advanced System Care, bilgisayarınıza tam koruma ve performans sağlamaktadır.
SQL injection; veritabanına dayalı uygulamalara veya sitelere saldırmak için kullanılan bir saldırı tekniğidir. Burada saldırgan, standart uygulama ekranındaki ilgili alanlara yeni SQL ifadeleri eklemek için SQL dil özelliklerini kullanır. Sistem içerisinde erişilmek istenilen herhangi bir veri içerisine SQL sorguları gömülür ve bu gömülen sorgular çalışmayı devam ettirebilirse sisteme sızılmış olur ve SQL injection açığı bulunur. Örneğin kendisini de uygulamanın içerisindeki bir kullanıcı olarak gösterip sisteme sızabilir. SQL injection uygulamalardaki güvenlik açıklarından beslenir. Çoğunlukla web sitelerini ele geçirmek için kullanılsa da SQL injection ile SQL veritabanlarına da saldırı gerçekleştirilebilir.
SQL injection saldırıları, kullanıcı bilgilerini ele geçirip üzerinden işlemler yapmaya, mevcut verilere ulaşıp üzerinde değişiklikler yapmaya, verileri ifşa etmeye , verileri yok etmeye, sunucu üzerinde sistem yöneticisi olmaya olanak sağlayan bir saldırı biçimidir.
SQL injection temelde 2 sınıfa ayrılarak ele alınmaktadır. Bunlar;
Hata Tabanlı SQL İnjection
Hata tabanlı SQL injectionın temelinde siteyi hataya zorlayıp açık aramak vardır. Bu açıklığın kendi arasında 2 alt sınıfı bulunmaktadır bunlar; Union ve Double dır. Site hataya zorlanır ve hata bulunursa SQL injection açıklığı bulunmuş olur.
Blind SQL İnjection
Blind SQL injection, kör atış SQL saldırılarıdır. Veritabanına direk olarak ulaşılıp üzerinde işlem yapılamaz fakat alınmak istenen veriye göre harf harf işlem yaparak doğru sonuçlara ulaşır. Manuel olarak yapılması epey uğraştırıcıdır. Blind SQL injection da 2 alt başlığa ayrılmaktadır bunlar; Boolean ve Zaman tabanlıdır.
Boolean SQL injection içerisinde mantıksal ifadenin sonucuna göre True veya False olarak döner. Zaman tabanlı SQL injection da ise, sisteme gönderilen sorgunun çalışıp çalışmadığı soru yöntemiyle tespit edilemediğinden sorgu içerisine sleep() ve benzeri fonksiyonlar eklenerek sistemin vereceği cevabın gecikip gecikmediğine odaklanarak saldırı işlemini gerçekleştirir.
SQL Sorgusu Nedir?
SQL sorguları ile her kullanıcıya özel veri görünümleri oluşturmak üzere veritabanları oluşturup bunları yönetmek için kullanılan standartlaşmış bir dildir. SQL sorguları ile, kayıtlar yapabilir, kayıt silebilir, kayıt güncelleyebilir, veriler alabilirsiniz.
SQL İnjection Nasıl Yapılır?
Sql injection pek çok güvenlik açığından faydalanarak sistemi ele geçirebilir. Örneğin, bir siteye giriş yapıyoruz. Kullanıcı adımız “kullanici” şifremiz ise “123” olsun. Giriş butonuna tıkladığımızda yapılan yazılım veritabanına şöyle bir sorgu gönderecektir:
SELECT*FROM kullanicilar Where ad=’kullanici’ AND sifre=’123’
Bu sorgu sonucunda böyle bir kullanıcı bulunursa sistem girişinize izin verecektir, yanlış ise de izin vermeyecektir. Bir de kullanıcı ve şifre alanlarını ‘OR 1=1 ifadesi yazdığımızda ortaya çıkan sorguyu inceleyelim.
SELECT*FROM kullanicilar Where ad=’ ’OR 1=1 – – ‘ AND sifre=’ ’OR 1=1 – -‘ gibi bir sorgu çalışacaktır.
Eğer sitede yapılan yazılım SQL injectionu algılayıp filtreleyebilir bir yazılım ise girişinizi engelleyecektir, filtrelemiyor ise güvenlik açığı bulunmakta ve bundan dolayı da girişinize izin verecektir.
OR 1=1 – – ifadesi SQL dilinde her zaman true döndüren bir ifadedir. Bu yüzden giriş doğru yapıldı zannedip girişe izin verecektir.
Başka bir örnek daha verecek olursak; makale sitemiz olsun ve bu makaleler id’lerine göre listelensin. Örneğin, makale.php?id=2 . Burada saldırgan ilk olarak id’ye göre hareket edecek ve id kısmına yani bizim 2 olarak yazdığımız kısma tek tırnak işareti (‘) koyarak işe başlayacaktır. SQL açığı var ise burada veritabanı hata verecektir. Bu hata ile de istediğimiz veriye ulaşmamız mümkün. Bu gibi saldırıları engellemek için sitemiz yazılımında EROR-404 sayfası oluşturarak webconfig ayarlarında tanımlamamız hataları saldırgana ve kullanıcıya göstermeyecektir.
SQL İnjection Saldırısından Nasıl Korunur?
Veritabanlarımızı oluştururken kullanıcıdan alacağımız her bilgiye tek tırnak (‘) ve çift tırnak (“) karakterleri getirilerek saldırıdan korunabiliriz. Bu karakterleri ister karakter koduna çevirerek yapmalıyız ister karakterin başına kaçırma karakteri (\) ekleyerek kullanmalıyız. Bu durumda SQL girilen karakterleri komut olarak algılamayacaktır.
Bir başka korunma yöntemi ise kesinlikle SQL sorgularınızı basite indirgememeniz olacaktır. Store Procedure ve Parametreler kullanarak yapmanız sizi daha güvenli tutacaktır.
SQL injection saldırılarına karşı kod yazarak da potansiyel saldırılara karşı korunabilmek mümkün. Sitenizde yapılan her işlemi kontrol altında tutacak, tehlikeli gördüğü karakterleri kontrol altına alıp işlem yapılmasını engelleyen bir kod ile de korunabilirsiniz.
CMD komutları, Windows işletim sistemi ile çalışan cihazlarda MS-Dos tabanlı olarak bir kod yazma konsoludur. CMD komutları ile Windows işletim sisteminizde birçok kod ile birçok bilgiye veya uygulamaya erişebilirsiniz. CMD komutları ile bilgisayarınızdaki hataları da görebilir ve bu hataları yine CMD komutları ile onarabilirsiniz.
CMD ekranına ulaşabilmek için iki seçeneğiniz bulunmaktadır. İlk yöntem Windows + R tuş kombinasyonudur. Windows + R tuş kombinasyonuna bastıktan hemen sonra ekrana gelen pencereye “CMD” yazıp Tamam’a basmanız yeterli karşınıza CMD ekranı açılacaktır. CMD ekranına ulaşabilmek için ikinci yöntem ise, Windows arama çubuğunuza CMD veya komut istemi olarak yazmanız. Bu yöntem ile de CMD ekranınıza ulaşabilirsiniz. CMD ekranına ulaştıktan sonra ihtiyacınız olan kod ile istediğiniz işlemleri yapabilirsiniz.
CMD Komutları Ne İşe Yarar?
CMD komutları, CMD ekranınıza yazdığınız komut satırına pek çok kısayol kodları yazarak bilgilere daha kolay ulaşmanızı sağlayan kod parçacıklarıdır. CMD ekranında en çok kullanılan komut “ping” komutudur. Ping komutu ile komut satırında belirtilen web sitesine veya TCP/IP adresine erişim olup olmadığı ya da kaç saniyede erişim sağlandığı gibi bilgiler elde edilebilir.
CMD Kodları Nelerdir?
Komut istemcisi olarak bilinen CMD içerisinde çok fazla sayıda komut bulunmaktadır. İşte o komutlar ve o komutların ne işe yaradığına dair bilgiler;
calc.exe komutu – Hesap makinesini açar.
diskmgmt.msc komutu – Disk yönetimini açar.
devmgmt.msc komutu – Aygıt yöneticisini açar.
dfrg.msc komutu – Disk birleştiriciyi açar.
eudcedit.exe komutu – Karakter imal edebilirsiniz.
GitHub nedir diye başlamadan önce ilk olarak ‘git’ kavramını ele almalıyız. Peki nedir bu git? Git geliştirmiş olduğumuz projeleri veya uygulamaları internet üzerinde tutabilmemizi sağlayan bir versiyon kontrol sistemidir. GitHub ise git yazılımı ile entegre edilen bir depolama sistemidir. GitHub sayesinde projelerinizi depolayabilir ve takım çalışmaları yapabilirsiniz bunun yanında GitHub üzerinden projelerinizi dünya ile paylaşabilir, paylaşılan kodları inceleyerek kendinizi de geliştirebilirsiniz. Kısacası her yazılımla uğraşan kişinin hem projelerini depolaması hem de başka insanların kodlarından gelişebilmesi için kullanması gereken mutlak depolama sistemidir.
GitHub Nedir? Öncelikle GitHub’ı kullanabilmek için github.com adresi üzerinden bir hesap açmanız gerekmekte. Kayıt işlemlerinizi tamamladıktan sonra projelerinizi GitHub üzerinden paylaşmaya başlayabilirsiniz. GitHub’ın kullanıcılara sunduğu Windows ve Mac işletim sistemleri için geliştirmiş olduğu bir uygulama da bulunmakta, bu uygulama sürükle bırak mantığıyla çalışır ve bu şekilde projelerinizi GitHub adresinizde depolayabilirsiniz. Bu uygulamayı da github.com adresinizden edinebilmektesiniz. Bir başka seçenek de komut sistemi üzerinden projeleri GitHub adresine göndermektir. Burada sizlere komut üzerinden projeleri göndermeyi anlatacağım.
Github Nedir Github’a Proje Nasıl Gönderilir?
GitHub Nedir? GitHub’a proje gönderme işleminde yapacağımız ilk şey GitHub hesabımıza girip yeni bir repo oluşturmamız. Bunun için sol kısımda bulunan Repositories alanında ‘New’ butonuna tıklamanız yeterli. Açılan pencerede Repository Name kısmına projenizin adını eklemelisiniz. Description kısmına ise projenizin açıklamasını ekleyebilmektesiniz. Daha sonrasında GitHub bize Public veya Private olarak 2 seçenek sunmakta. Public seçeneği ile projenizi herkese açık olarak yükleyebilmektesiniz, Private seçeneği ile de yükleyeceğiniz projeyi yalnızca siz görebilmektesiniz.
Git Komutları Nedir Nasıl Kullanılır?
Git komutları geliştirdiğiniz uygulamaları veya projeleri GitHub adresinizde depo etmeye yarayan komutlardır. İlk olarak bilgisayarımıza git versiyon sistemini indirmeliyiz. Git versiyon sistemini https://git-scm.com/downloads linkinden indirebiliriz. Git indirme işlemimiz bittikten sonra kurulumumuzu da yapıp işlemimizi tamamlıyoruz.
Daha sonra projemizi veya uygulamamızı yazdığımız proje dosyamızın olduğu kısma geliyoruz. Proje klasörümüzün içerisinde boş bir alana Mouse ile sağ tık yaparak açılan pencerede “Git Bash Here” seçeneğine tıklıyoruz ve komut istemine “git init” komutunu ekliyoruz. Bu komut projemizin GitHub reposuna gönderilmesi arasındaki bağı sağlayacak ve proje klasörünüzün içerisinde .git uzantılı bir klasör oluşturacak.
Projelerimizi durumunu görüntüleyebilmek için ise bir sonraki kullancağımız komut “git status” komutudur. GitHub’a yüklenen dosyalar yeşil renk ile yüklenmeyen dosyalar ise kırmızı renkte gözükür. Şu an hepsi kırmızı gözükür. Projelerimizi listeledik ve bu proje klasöründeki her dosyayı GitHub’a yüklemek istiyor isek “git add . “ komutunu kullanırız. Klasörün hepsini değil de sadece içerisinden birkaç dosyayı GitHub’a göndermek istersek de, “github add göndermek istediğimiz dosyanın adı” şeklindeki komutu kullanırız. Daha sonrasında projelerimizin durumunu tekrar görüntülemek için “git status” komutunu tekrar komut istemine yazabiliriz.
Projelerimizi yükledikten sonra projemize bir commit yani proje içerisinde yaptığımız bir işlemin açıklamasını ekliyoruz. Bu komut ise “git commit -m açıklama” şeklindedir.
Projelerimize commit ekledikten sonra sıra geldi artık projemizi göndermeye. Bu işlemi repo oluşturduğumuz kısımda GitHub’ın bize verdiği kod parçacıkları ile yapıyoruz. İlk olarak git “remote add origin https://github.com/kullaniciadiniz/projeadiniz.git” kodunu komut istemimize kopyalayıp yapıştırıyoruz ve enter tuşuna basıyoruz.
Bu işlem tamamlandıktan sonra geriye son bir adımımız kalıyor. GitHub üzerindeki son kod satırını da komut istemcimize ekleyerek işlemimize devam ediyoruz. Eklememiz gerek kod satırı ; “git push -u origin master” yazan kod satırıdır. Bu satırı da bir önceki eklediğimiz kod satırı gibi kopyalayıp komut istemcimiz üzerine yapıştırıyoruz ve enter tuşuna basıyoruz. Bu işlem diğer yaptığımız işlemlerden biraz daha uzun sürebilir çünkü bu kod satırı ile projemizi GitHub reposuna eklemiş oluyoruz. Komut istemindeki çalışan kısımın 100% olması size işleminizin tamamlandığını gösterir. Bu işlemden sonra komut isteminizi kapatabilirsiniz. GitHub’ı internet tarayıcınız üzerinden yenilediğinizde projenizin Github reposuna yüklendiğini göreceksiniz.
Gitignore Nedir?
Gitignore .gitignore uzantılı bir dosyadır. Bu dosya git reposundan hariç tutulan dosyaların bilgisini tutan, repo ana dizininde bulunan bir ayar dosyasıdır. Git bu dosyayı okuyup hariç tutulan dosyaların bilgisini alıp bu dosyaları işlemeyecektir. Bu dosya komutlarla yazılır. Örneğin belirli bir dosyayı hariç tutmak için “config.php”, belirli bir dizini hariç tutmak için “logs/”, belirli uzantılı dosyaları hariç tutmak için “*.styl” gibi komutlar kullanılır.
GitHub’dan Proje Nasıl Silinir?
GitHub Proje Silme, GitHub üzerinden projenizin görüntülenmesini istemiyorsanız veya yanlış bir projeyi GitHub’ a aktardıysanız projeyi silmeniz gerekebilir. Peki proje GitHub üzerinden nasıl silinir?
GitHub projenizi silmek için ilk olarak internet tarayıcınız üzerinden github.com adresinden giriş yapınız. Giriş yaptıktan sonra sağ üst köşeden profilinize giriniz. Repositories kısmına gelip silmek istediğiniz repoya tıklayınız. Settings kısmından en alt kısma ininiz ve oradaki “delete this repositories” butonuna tıklayınız. Karşınıza gelen ekranda sizden reponuzun adınız yazmanızı isteyecektir. Yazdıktan sonra alttaki buton aktif hale gelecek ve tıkladığınızda reponuz GitHub adresinizden silinmiş olacaktır.
Sorularınızı bağlantılı hesaplarımdan veya iletişim bölümünden sorabilirsiniz. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere!
Nisa Efendioğlu 